Marrë nga The European Correspondent. Shkruan: Boban Ilijevski
Studentët maqedonas dhe të tjerë nga Ballkani duket se po largohen ngadalë por sigurt në vendet perëndimore. Kjo është e dukshme duke marrë parasysh se më shumë se 27,000 studentë e nxënës maqedonas janë larguar nga sistemi arsimor në dekadën e fundit. Arsyet kryesore janë se familjet e tyre po lëvizin në vende që kanë standarde më të larta ekonomike dhe, më e rëndësishmja, sisteme funksionale.
Qendra për Komunikimet Civile publikoi një studim vitin e kaluar, duke thënë se shumica e studentëve largohen nga sistemi arsimor kur janë në shkollën e mesme, sepse shumë prindër vendosin të largohen nga vendi në atë periudhë të jetës së fëmijëve të tyre.
Gjermania është vendi më i dëshiruar, ende e konsideruar si toka e premtuar, jo vetëm për maqedonasit, por edhe për njerëzit e tjerë të Ballkanit. Ata e shohin atë si shpëtim nga varfëria, korrupsioni dhe mungesa e vendeve të punës.
Vendet e Ballkanit po humbasin vazhdimisht studentë dhe punëtorë Gati çdo vend i Ballkanit ka një rënie në numrin e studentëve, ngjashëm me Maqedoninë e Veriut – dallimi është në nuanca. Sllovenia është përjashtimi i dukshëm, pasi ka standarde ekonomike shumë më të larta se çdo vend tjetër të Ballkanit.
Raporti i fundit i Zyres së Statistikave të Maqedonisë së Veriut tha se nëse vendi vazhdon me këtë ritëm migrimi, popullsia do të bjerë nga 1.8 milion në 1.25 milion deri në vitin 2070.
Sipas TrtBalkan, Shqipëria dhe Kosova janë në krye të listës së vendeve të Ballkanit që kanë pasur rënien më të madhe në numrin e studentëve në një vit. Të dhënat tregojnë se Shqipëria ka “humbur” më shumë se 8,000 studentë mes viteve 2020 dhe 2022. Kosova nuk është shumë pas, me më shumë se 5,000 studentë në të njëjtën periudhë.
Serbia dhe Bosnja dhe Hercegovina po bëjnë pak më mirë, por edhe atje situata është shkatërruese. Më shumë se 3,000 nxënës kanë lënë sistemin arsimor në secilin prej këtyre vendeve në një vit të vetëm.
Të gjitha të dhënat tregojnë se studentët tanë po bëhen pjesë e sistemit arsimor të ndonjë vendi tjetër dhe përfundimisht pjesë e forcës së tyre punëtore.
Ekspertët po pretendojnë se migrimi do të vazhdojë dhe se nëse vendet e Ballkanit nuk bëjnë ndryshime të rëndësishme për të mirë, do të përballen me probleme të thella ekonomike.
Gjermania, Austria, Zvicra… Sipas të dhënave më të fundit, 222,000 maqedonas po jetojnë në Gjermani. Më shumë se 68,000 emigrantë janë transferuar atje në dy vitet e fundit. Duke marrë parasysh këtë fakt, kjo e konfirmon idenë se Gjermania është destinacioni më tërheqës për ta. Megjithatë, serbët janë të pranishëm në numra më të lartë, që variojnë nga 400,000 deri në 800,000.
Shumë njerëz nga Ballkani jetojnë gjithashtu në Austri dhe Zvicër. Informacioni që kemi arritur të mbledhim thotë se ka më shumë se 63,000 maqedonas, 78,000 serbë dhe 99,000 kosovarë në Zvicër.
Njerëzit e Ballkanit janë të pranishëm kudo në Evropë, por këto tri vende janë më tërheqëse për ta sepse janë më të afërta me rajonin. Kjo u lejon atyre të vizitojnë shtëpitë e tyre më shpesh. Gjatë verës, shumë prej tyre kthehen për të vizituar me makinë; ata nuk mund ta bëjnë këtë nëse jetojnë në SHBA ose Australi.
Dhe përfundimisht – a do të “kërcejnë” njerëzit e Ballkanit vendet perëndimore? Përgjigjja e shkurtër për këtë pyetje është jo. Njerëzit gjithmonë kanë migruar në vende të tjera në kërkim të një cilësie më të mirë të jetës dhe për të gjetur punë më të paguar dhe megjithatë, askush nuk ka “kërcejnë” ndonjë vend apo punë, për atë çështje.
Sot, për shkak të plakjes së popullsisë dhe mungesës së forcës punëtore, shumë vende perëndimore (Gjermania është lider) po kërkojnë punëtorë nga vende më pak të zhvilluara si Maqedonia e Veriut, që do të ishin të gatshëm të bëjnë punë fizike të fortë për shumë më pak para. Kjo është arsyeja pse ata po e lehtësojnë vazhdimisht aksesin për të huajt dhe familjet e tyre.
Është më mirë kur ka diversitet në shoqëri dhe njerëzit mund të shkëmbejnë vlerat dhe traditat e tyre kulturore. Si maqedonas, që jetoj në një vend me disa etni të tjera, jam dëshmitar i kësaj. Migrimi tashmë po ka një ndikim të madh në vendet e Ballkanit që nuk janë ende pjesë e BE-së. Kur ato të hyjnë në Union, normat do të jenë edhe më të larta për shkak të lirisë së lëvizjes, standardit më të mirë të jetesës dhe cilësisë së arsimit në anëtarët e zhvilluar të BE-së.
