Në vitin 2023, lajmet ekonomike nga Gjermania nuk ishin aspak të mira. Prodhuesit e automjeteve, sektori kyç i ekonomisë gjermane, po reduktonin prodhimin, po ulën kostot dhe po shpallnin pushime nga puna. Ndërkohë, nënkontraktorët e tyre po ndiqnin një rrugë të ngjashme. Pabarazitë e krijuara nga çmimet e larta të energjisë kanë çuar në krizë konkurruese dhe një rënie të porosive, ndërsa paralajmërimet për deindustrializimin e vendit po bëhen gjithnjë e më të shpeshta. Sipas analistit politik dhe ekonomik Wolfgang Münchau, nuk bëhet fjalë vetëm për një ftohje të përkohshme, por për një moment kulmor në ekonominë gjermane.
Në librin e tij të fundit, Kaput – Fundi i Mrekullisë Ekonomike Gjermane, Münchau thekson se modeli i vjetër politiko-biznes i Gjermanisë, që kishte shërbyer kaq mirë që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, ka dështuar. Ai flet për varësinë e tepruar nga gazi rus, ngritjen e Kinës, rezistencën ndaj teknologjive dixhitale dhe një “neo-merkantilizëm” të vjetëruar, të bazuar në eksport. Në të gjithë këto aspekte, sipas tij, nuk ka një ndarje të qartë ndërmjet politikës dhe industrisë.
Varësia nga gazi rus dhe Kina
Gjermania, dikur një forcë e madhe industriale, është bërë gjithnjë e më e varur nga gazi rus dhe eksportet në Kinë. Münchau argumenton se ky specializim ka krijuar dobësi dhe varësi, duke çuar në një rënie të konkurrencës. Gazi rus, i cili hyri në Gjermani gjatë viteve ’70, u bë një burim i rëndësishëm energjie, por pas aksidentit të Fukushimës, kjo varësi u rrit akoma më shumë, duke përfshirë madje edhe mbështetje për projektin e gazsjellësit Nord Stream. Po ashtu, marrëdhëniet me Kinën, dikur të mbështetura në blerjen e makinerive dhe dizajnimeve gjermane, tani janë më të ndërlikuara. Kina ka kaluar Gjermaninë në disa sektorë, si inteligjenca artificiale dhe makinat elektrike, duke e bërë atë gjithnjë e më të pavarur nga industria gjermane.
Problemet me dixhitalizimin dhe teknologjinë
Gjermania, që dikur ishte kampione e botës në epokën analoge, ka mbetur pas në fushën e dixhitalizimit. Münchau thekson se vendi nuk ka shpikur teknologjitë kyçe të epokës moderne, si kompjuterët, smartfonët dhe makinat elektrike. Gjermanët janë të njohur për ngurrimin e tyre ndaj teknologjive dixhitale, dhe këtë e dëshmojnë gjithashtu polemikat mbi rreziqet që paraqesin këto teknologji. Në aspektin e infrastrukturës dixhitale, Gjermania ka mbetur shumë pas vendeve të tjera si Sllovenia, ku përqindja e lidhjeve optike është më e lartë se 60%.
Ndryshimet në industrinë e automobilave
Industria gjermane e automobilave, një nga shtyllat e ekonomisë, është duke hasur vështirësi përballë ndryshimeve teknologjike. Sipas Münchau, prodhuesit gjermanë të makinave kanë lënë pas dore zhvillimin e makinave elektrike për shumë vite, duke i konsideruar ato si një fyerje për idenë e një “makine të vërtetë”. Kjo ka bërë që ata të vonohen në adaptimin e teknologjive të reja, duke shkuar deri në përdorimin e softuerëve mashtrues për të manipuluar matjet e emetimeve.
Mungesa e fuqisë punëtore të kualifikuar dhe problemi i emigrantëve
Një tjetër sfidë për ekonominë gjermane është mungesa e fuqisë punëtore të kualifikuar. Gjermania ka probleme në tërheqjen e punëtorëve të arsimuar, ndërsa politika e saj ndaj emigrantëve mbetet një pengesë. Münchau thekson se emigrantët, përfshirë ata të kualifikuar, shpesh trajtohen me dyshim dhe përballen me burokraci dhe kushte të vështira. Kjo ka ndikuar negativisht në aftësinë e Gjermanisë për të zhvilluar një ekonomi moderne dhe konkurruese.
Përfundimi: Një model ekonomik në krizë
Në fund, Münchau paralajmëron se modeli i vjetër ekonomik i Gjermanisë është në krizë dhe duhet të rishikohet në mënyrë urgjente. Ndikimi i çështjeve të brendshme dhe jashtme, si varësia nga gazi rus dhe Kina, vonesa në dixhitalizim dhe ndryshimet në industrinë e automobilave, po e çojnë Gjermaninë në një krizë të thellë që mund të ketë pasoja të mëdha për të ardhmen e saj ekonomike dhe politike.
