Presidenti i sapozgjedhur Donald Trump ka ringjallur diskutimin për zgjerimin territorial të Shteteve të Bashkuara, duke hedhur ide provokative që, nëse realizohen, do të mund të rivalizojnë blerjen e Luizianës ose marrëveshjen që çoi në kalimin e Alaskës nga Rusia.
Në një seri deklaratash javën e kaluar, Trump sugjeroi mundësinë e bashkimit të Kanadasë me SHBA, duke e bërë atë shtetin e 51-të. Ai gjithashtu kërcënoi se do të pushtonte Kanalin e Panamasë, një rrugë ujore që dikur ishte nën kontrollin amerikan për më shumë se një çerek shekulli, dhe e cilësoi si një “asset jetik kombëtar”. Përsëri, ai shfaqi dëshirën e tij për të blerë Grenlandën, një territor danez që ai ka shprehur interes për ta pasur nën kontroll që nga mandati i tij i parë.
Megjithatë, është shpesh e vështirë të dallosh nëse këto janë propozime serioze politike apo provokime që synojnë të ngjallin interesin e medias ose të aktivizojnë mbështetjen e bazës së tij. Pavarësisht se disa prej këtyre deklaratave mund të jenë thjesht shprehje të mëtejshme të “Amerikës së parë”, ato gjithashtu pasqyrojnë një mentalitet nacionalist dhe ambicie për të zgjeruar gjurmën e SHBA-së përtej kufijve të saj.
Kështu, kur Trump sugjeroi rimarrjen e Kanalit të Panamasë, ai e bëri këtë duke kërkuar ulje të tarifave për anijet amerikane që përdorin këtë rrugë ujore që lidh Paqësorin me Atlantikun. Ai paralajmëroi zyrtarët panamezë të vepronin në përputhje me rrethanat, duke theksuar rëndësinë strategjike të kanalit për SHBA-në.
“Zyrtarëve të Panamasë, ju lutemi veproni në përputhje me rrethanat,” tha Trump gjatë një fjalimi për aktivistët konservatorë në Arizona. Kërcënimet e tij, ndonëse shpesh mund të tingëllojnë si shaka, kanë një thelb të qartë në nxitjen e ambicieve të tij për të kontrolluar territore që kanë rëndësi strategjike.
Një nga temat që Trump vazhdon të ngrejë është blerja e Grenlandës nga Danimarka. Kjo ide, që ai e kishte përmendur edhe në mandatin e tij të kaluar, është kundërshtuar nga liderët danezë, përfshirë kryeministrin e Grenlandës, Mute Egede, i cili e ka cilësuar këtë propozim si të papranueshëm. Në një postim në Facebook, Egede theksoi se “Grenlanda është e jona” dhe se nuk është në shitje.
Një tjetër sugjerim që Trump ka ngritur është bashkimi i Kanadasë me SHBA, ide që duket më shumë si një provokim sesa një plan i vërtetë. Ky propozim u bë më i dukshëm pas një darke të fundit me kryeministrin kanadez Justin Trudeau, megjithatë Trump ka vazhduar të ngacmojë këtë mundësi në rrjetet sociale, duke e quajtur atë një “ide të mrekullueshme”.
Këto deklarata, edhe pse shpesh përshkruhen si humor apo provokime, gjithashtu mund të pasqyrojnë një strategji më të gjerë për të manipuluar marrëdhëniet ndërkombëtare dhe për të forcuar pozitat e SHBA-së në skenën globale. Për më tepër, kërcënimet ndaj Panamasë për uljen e tarifave dhe propozimi për veprime të mundshme në Meksikë kundër karteleve të drogës, si dhe plani për të identifikuar këto grupe si organizata terroriste, janë pjesë e një qasjeje të ashpër për t’u siguruar që interesat amerikane mbizotërojnë.
Ndërkohë, një këshilltar i Trump ka komentuar se këto ide mund të kenë lindur nga shqetësimet e tij për politikën tregtare dhe rolin që kanalizimi i tregtisë ndërkombëtare luan për ekonominë amerikane. Në të njëjtën kohë, disa ekspertë kanë sugjeruar se këto ide mund të jenë thjesht një formë e komunikimit të Trump për të aktivizuar mbështetje politike dhe për të krijuar mundësi të reja për negociata.
Çfarëdo që të jetë e vërteta, këto deklarata ngjallin shqetësime dhe përgjigje të forta nga liderët ndërkombëtarë, duke e bërë këtë një tjetër episod të tensioneve të mundshme në skenën globale.
