Deklarata e Përbashkët e Mbrojtjes, e firmosur nga tre ministrat e Mbrojtjes – Pirro Vengu (Shqipëri), Ivan Anusiç (Kroaci) dhe Ejup Maqedonci (Kosovë), është publikuar në tërësi. Ky dokument përqendrohet në forcimin e bashkëpunimit rajonal dhe ofrimin e mbështetjes përballë kërcënimeve të përbashkëta. Njëkohësisht, ka shkaktuar reagime, përfshirë nga ministri kroat, i cili theksoi se as Kroacia dhe as shtetet e rajonit nuk i japin llogari Serbisë për bashkëpunimin e tyre.
Çfarë përmban Deklarata e Përbashkët?
Deklarata fillon me njohjen e marrëdhënieve të forta ndërmjet Shqipërisë, Kroacisë dhe Kosovës, të cilat bazohen në vlera të përbashkëta dhe angazhime të përbashkëta për sigurinë dhe stabilitetin rajonal. Ajo riafirmon angazhimin për forcimin e bashkëpunimit trepalësh në siguri dhe mbrojtje, me synim rritjen e stabilitetit në Evropën Juglindore dhe në rajonin Adriatiko-Jonian. Deklarata nënvizon rëndësinë e përpjekjeve të përbashkëta për t’u përgjigjur kërcënimeve hibride dhe sfidave të reja të sigurisë, duke zhvilluar kapacitete mbrojtëse dhe përforcuar bashkëpunimin industrial të mbrojtjes.
Deklarata përmban katër shtylla kyçe që janë thelbësore për forcimin e bashkëpunimit dhe përmbushjen e angazhimeve strategjike të vendeve të përfshira:
-
Promovimi i Kapaciteteve Mbrojtëse dhe Bashkëpunimi Industrial
-
Eksplorimi i zhvillimit dhe blerjes së kapaciteteve mbrojtëse përmes bashkëpunimit shumëkombësh.
-
Identifikimi i hapësirave për bashkëpunimin industrial të mbrojtjes dhe përpjekjet për investime në teknologji dhe inovacione.
-
Rritja e gatishmërisë dhe qëndrueshmërisë për të përballuar sfidat e sigurisë.
-
-
Rritja e Ndërveprueshmërisë përmes Edukimit, Trajnimeve dhe Stërvitjeve
-
Ndarja e ekspertizës për rekrutimin dhe zhvillimin e personelit të kualifikuar.
-
Rritja e mundësive të edukimit dhe trajnimit përmes institucioneve ushtarake dhe akademive përkatëse.
-
Forcimi i stërvitjeve dhe bashkëpunimit dypalësh dhe trepalësh për të përmirësuar ndërveprueshmërinë në përputhje me politikat e NATO-s dhe BE-së.
-
-
Kundërpërgjigja ndaj Kërcënimeve Hibride dhe Rritja e Qëndrueshmërisë
-
Forcimi i bashkëpunimit për të përballuar kërcënimet hibride, përfshirë kërcënimet kibernetike dhe fushatat e dezinformimit.
-
Shkëmbimi i informacionit dhe shërbimeve të inteligjencës për të parandaluar dhe zbuluar kërcënimet.
-
Rritja e kapacitetit për të mbrojtur infrastrukturën kritike dhe rrjetet e komunikimit.
-
-
Mbështetje për Integrimin Euroatlantik
-
Përafrimi i politikave dhe pozicionet me institucionet dhe strukturat shumëpalëshe euroatlantike për sigurinë dhe mbrojtjen.
-
Mbështetje për integrimin e Kosovës në iniciativat rajonale dhe për perspektivën euroatlantike të saj.
-
Angazhimi për përkrahjen e statusit të Kosovës në Partneritetin për Paqe të NATO-s.
-
Deklarata është bërë në një atmosferë miqësie, solidariteti dhe besimi të ndërsjellë dhe pasqyron vizionet e përbashkëta strategjike të Shqipërisë, Kroacisë dhe Kosovës. Ajo thekson se nuk krijon detyrime të reja ligjore ndërkombëtare dhe nuk ndikon në marrëdhëniet ekzistuese të këtyre shteteve me shtetet e tjera.
Nënshkruesit e Deklaratës
-
Për Ministrinë e Mbrojtjes së Republikës së Shqipërisë
Pirro Vengu, Ministër i Mbrojtjes -
Për Ministrinë e Mbrojtjes së Republikës së Kroacisë
Ivan Anusiç, Zëvendëskryeministër dhe Ministër i Mbrojtjes -
Për Ministrinë e Mbrojtjes së Republikës së Kosovës
Ejup Maqedonci, Ministër i Mbrojtjes
Deklarata është nënshkruar më 18 mars 2025, në Tiranë.
Reagimet dhe Kontroversat
Deklarata ka shkaktuar reagime të menjëhershme, përfshirë një deklaratë të ministrit kroat Ivan Anusiç, i cili theksoi se as Kroacia dhe as vendet e rajonit nuk kanë asnjë detyrim ndaj Serbisë në lidhje me bashkëpunimin dhe nënshkrimin e deklaratave të tilla. Po ashtu, Serbia ka cilësuar këtë marrëveshje si një provokim të hapur, duke e konsideruar si të dëmshme për stabilitetin në rajon.
