Kroacia ka nënshkruar një marrëveshje të rëndësishme me Shqipërinë dhe Kosovën për të forcuar bashkëpunimin në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes, duke theksuar se ky angazhim është i hapur edhe për partnerët e Bashkimit Evropian dhe NATO-s që dëshirojnë të kontribuojnë në stabilitetin dhe sigurinë e rajonit të Evropës Juglindore.
Qeveria Kroate: Bashkëpunimi i Fokusuar në Siguri dhe Stabilitet Rajonal
Në një deklaratë të dërguar për Radion Evropa e Lirë, Qeveria kroate theksoi se qëllimi kryesor i nismës është forcimi i bashkëpunimit ndërmjet ministrive të mbrojtjes të Shqipërisë, Kosovës dhe Kroacisë. Kjo iniciativë është e hapur për të gjitha shtetet që duan të mbështesin Kosovës dhe Shqipërisë në rrugën e tyre evropiane dhe euroatlantike. Sidoqoftë, Kroacia theksoi se nuk është në plane krijimi i një aleance ushtarake, përveç anëtarësimit të mundshëm të Kosovës dhe Shqipërisë në NATO.
Serbia Shprehet Kundër Iniciativës, Duke E Quajtur “Provokuese”
Përkundër mbështetjes nga tri shtetet nënshkruese, Serbia ka reaguar ashpër ndaj nismës. Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka kritikuar marrëveshjen, duke thënë se ka hapur një “garë armësh” në rajon dhe ka shkelur marrëveshjen ndërrajonale të vitit 1996, e cila lidhej me kufizimin e armëve në Bosnjë e Hercegovinë, Kroaci dhe Serbi. Zyrtarët serbë, përfshirë Ministrin e Mbrojtjes Bratisllav Gashiq, kanë ecur më tej, duke e quajtur nismën si një kërcënim për sigurinë rajonale, ndërsa konsiderojnë veprimet e Kosovës, Shqipërisë dhe Kroacisë si të papranueshme.
Analistët: Nisma Një Hap Për Stabilitetin, Jo Provokim
Daniel Serwer, profesor në Universitetin Johns Hopkins, ka theksuar se përpjekjet e tri shteteve janë të orientuara drejt stabilizimit të rajonit dhe se ato nuk përbëjnë kërcënim për Serbinë. Ai shtoi se Kosova ka bërë një zgjedhje të mençur duke krijuar partneritet me shtetet e NATO-s, si Shqipëria dhe Kroacia.
NATO: Nuk Ka Pjesëmarrje Zyrtare, Por Mbështetje për Bashkëpunim Rajonal
Edhe pse NATO nuk është pjesë e drejtpërdrejtë e nismës, ajo e ka cilësuar Deklaratën si një marrëveshje trepalëshe ndërmjet Shqipërisë, Kroacisë dhe Kosovës. NATO ka theksuar se asnjë veprim i vetëm nga shtetet aleate të NATO-s nuk do të mund të veprojë kundër Serbisë, siç sugjeron Beogradi.
Çfarë Të Duhen Kërcënimet e Sigurisë?
Në përgjigjen e Qeverisë kroate, është theksuar se rajoni i Evropës Juglindore është i ekspozuar ndaj kërcënimeve të sigurisë, veçanërisht në fushat hibride dhe kibernetike, të cilat mund të destabilizojnë rajonin. Megjithatë, nuk është specifikuar se cilat janë këto kërcënime.
Serbia dhe Përsëritja e Angazhimit për Paqe dhe Stabilitet
Përkundër kritikave, Beogradi ka theksuar se angazhimi i tij për paqe dhe stabilitet rajonal mbetet i fortë dhe ka bërë të qartë se do të vazhdojë bashkëpunimin me vendet anëtare të NATO-s për ruajtjen e sigurisë.
Reagimi i Zyrtarëve Serbë dhe Pasojat për Rajonin
Vuk Vuksanoviq, një ekspert në Beograd, sugjeron se qeveria serbe po përdor nismën për të larguar vëmendjen nga protestat masive që kanë përfshirë vendin, duke theksuar se përpjekjet e Serbisë për të minuar çdo iniciativë të bashkëpunimit të Kosovës me NATO-n dhe aleatët e saj janë të pasuksesshme dhe jo të qëndrueshme.
Përfundimisht, profesori Serwer e përshkruan regjimin aktual të Serbisë si një faktor që nuk kontribuon në paqe dhe stabilitet në rajon, duke përmendur lidhjet e ngushta të Beogradit me Kremlinin dhe mbështetje ndaj politikave proruse, të cilat vetëm sa e përkeqësojnë situatën.
